سرطان چیست و از کجا شروع می‌شود؟
سرطان چیست و از کجا شروع می‌شود؟ سرطان یک واژهٔ گسترده است که برای توصیف گروهی از بیماری‌ها به کار می‌رود که بیش از ۲۷۰ نوع دارد و روی ارگان‌ها یا بافت‌های به خصوصی از بدن تأثیر می‌گذارد. به عبارت دیگر، سرطان بیماری سلول‌هاست و انواع آن با یک مشکل شروع می‌شود. آسان‌ترین تعریف برای سرطان، انحراف رشد و تکثیر سلول‌های بدن از مسیر طبیعی خود است. در حالت عادی سلول‌های بدن ما عمر محدودی دارند و وقتی وظیفهٔ خود را در قبال عضو مربوطه در بدن انجام دهند از بین می‌روند. این مرگ سلولی معمولاً بر موازین علمی استوار است و فرمان مرگ برنامه‌ریزی‌شدهٔ سلولی توسط هستهٔ سلول صادر می‌شود و همین مرگ برنامه‌ریزی‌شدهٔ سلولی یا Apoptosis در حقیقت منشأ اصلی حیات است. اما گاهی ژن‌های موجود در هستهٔ سلول دچار عارضه می‌شوند و در نتیجه دستور مرگ برنامه‌ریزی‌شده برای خودکشی سلولی را به‌موقع صادر نمی‌کنند و در نهایت سلول تکثیر می‌یابد. افزایش تعداد بی‌رویهٔ سلول‌ها که با بر هم خوردن متابولیسم عضو همراه است سرطان نام دارد. با این بحش از drhoshmand.ir همراه باشید.
از شروع سرطان تا متاستاز
سرطان وقتی آغاز می‌شود که اطلاعات ژنتیکی یک سلول تخریب می‌شود و این اتفاق باعث تقسیم سلولی به میزان غیرقابل کنترلی شود. حاصل این تقسیم غیرطبیعی اغلب به شکل توده یا برجستگی ظاهر می‌شود که معمولاً به عنوان تومور شناخته می‌شود. تومور می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد. تومور خوش‌خیم به خارج از محل اولیهٔ خود تکثیر نمی‌یابد و وارد اندام‌های دیگر نمی‌شود اما تومور بدخیم که از سلول‌های سرطانی تشکیل می‌شود ابتدا در همان محل تکثیر می‌شود و اگر در این مرحله درمان شروع نشود آنها می‌توانند به سایر اندام‌ها مهاجرت کنند، تکثیر شوند و در نهایت تبدیل به سرطان تهاجمی شوند.
پس تومور می‌تواند رشد کند و بافت‌ها یا ارگان‌های سالم اطراف را تخریب کند یا ممکن است سلول‌های سرطانی از تومور اصلی جدا شود و از طریق گردش خون یا سیستم لنفاوی به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد که آن را متاستاز می‌نامند.
با اینکه هنوز علت بسیاری از سرطان‌ها مشخص نشده است اما به نظر می‌رسد نوع شیوهٔ زندگی مثل قرار گرفتن طولانی‌مدت در برابر نور خورشید، سیگار کشیدن، نوع رژیم غذایی، عوامل روانی و معنوی یا مواد موجود در محیط زیست مثل مواد شیمیایی، رادیواکتیو و آزبستوز در ایجاد سرطان مؤثر هستند. این عوامل از طریق واکنش‌های شیمیایی، رادیواکتیوی یا ویروسی باعث تولید سلول‌های غیرطبیعی و ایجاد سرطان می‌شوند. دریافت کم آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی، دریافت بیش از حد کالری از طریق مصرف زیاد کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها، به ویژه چربی‌های غیراشباع از جمله عوامل ایجاد سرطان هستند که با تغذیهٔ نامناسب در ارتباط است.
به‌طورکلی برخی از علل ایجاد سرطان که تا امروز شناخته شده، شامل موارد زیر است:
- استعمال دخانیات
- مصرف الکل
- عوامل شغلی مثل تماس با مواد شیمیایی
- هورمون‌ها
- آلودگی‌های خاک و آب
- آلودگی‌های هوا با آلاینده‌های صنعتی و آلاینده‌های ناشی از سوخت‌وسوز
- آلودگی‌های درون خانه و محیط مثل گرمایش تنور در خانه‌های روستایی
- آلودگی غذا
- داروهای مصرفی
- تابش پرتو
- عفونت‌های مزمن
- رژیم غذایی و تغذیهٔ نامناسب
پیشرفت سرطان یک پروسهٔ بیولوژیک پیچیده است که کاملاً شناخته‌شده نیست و تحقیقات دانشمندان هنوز در این زمینه ادامه دارد. اما هورمون‌ها، شرایط ایمنی و دگرگونی‌های توارثی در مواد ژنتیکی سلول، همگی می‌تواند در پیشرفت سرطان نقش داشته باشند. با این وجود سهم کوچکی از سرطان‌ها توسط ژن‌های معیوب به وجود می‌آید و تنها درصد کمی از سرطان یعنی بین ۲ تا ۱۰ درصد از مواد کل سرطان ارثی هستند. اما سرطان‌ها با تغییر ماهیت ژن‌ها به علت عوامل خطری که در بالا به آنها اشاره شد ایجاد می‌شود.
یکی از سرطان‌های شایع بین زنان، به ویژه در ایران سرطان پستان است که هر کس به خصوص خانم‌ها باید با علائم آن و راه‌های پیشگیری از سرطان پستان به خوبی آشنا باشد تا بتواند دور از نگرانی بیش از حد و با آگاهی و شناخت درست جلوی این بیماری را بگیرد. به این اتفاق و راهکار درست، اطلاع‌رسانی سرطان پستان می‌گویند که با روند رو به رشد آن در کشور ما لازم است جای مشخص و مهمی به آن اختصاص داده شود تا بتوانیم با دست‌های خودمان جلوی این بیماری بایستیم.